Detail 1
Átak í söfnun og sáningu á birkifræi hófst haustið 2020. Með því var efnt til þjóðarátaks til að auka útbreiðslu birkis og er það í samræmi við stefnumörkun stjórnvalda á þessu sviði og Sameinuðu þjóðanna um endurheimt vistkerfa, en nú stendur einmitt yfir áratugur endurheimtar vistkerfa og er það ákall um verndun og endurheimt vistkerfa um heim allan í þágu fólks og náttúru.
Detail 2
Átakið tókst vel og alls söfnuðust um 275 kg af fræi. Í fyrra safnaðist mest á Suður- og Vesturlandi en þar var með eindæmum gott fræár en frekar lélegt á Norður- og Austurlandi. Núna hefur þetta snúist við og á Norður- og Austurlandi er fræmagn á trjám með ágætum en mun lakara fyrir sunnan og vestan. Ekki er óalgengt að fræþroski sé mismikill á milli ára og því valda ýmis þættir meðal annars veðurfar.
Detail 3
Skógræktin og Landgræðslan komu verkefninu af stað og óskuðu eftir stuðningi landsmanna við að breiða út birkiskóga landsins. Verkefnið hófst formlega á Bessastöðum 16. september 2020 undir nafninu „Söfnum og sáum birkifræi“
Þessu ákalli svöruðu Skógræktarfélag Kópavogs og Kópavogsbær. Skógræktarfélagið tók að sér að sjá um móttöku, varðveislu á öllu fræi af höfuðborgarsvæðinu sem safnaðist þá um haustið. Þetta voru tugmilljónir fræja sem fóru víða og stærstu samfellu svæðin sunnan heiða voru á Hekluskógasvæðinu á Suðulandi og í Selfjalli í Kópavogi. Kópavogsbær kom mjög myndarlega inn í dreifinguna á Selfjalli og lagði þar sitt á vogaskálina. Að breiða út birkiskóglendi fellur einkar vel að Heimsmarkmiðum Sameinuðu þjóðanna, sem er yfirstefna Kópavogsbæjar, bæði sem loftslagsverkefni og ekki síður vegna virkrar aðkomu almennings.
Almenningi var boðið að taka þátt í skipulögðum dögum í Selfjalli þar sem fræi var dreift undir leiðsögn starfsmanna Kópavogsbæjar og skógræktarfélagsins og mættu um 90 manns til að taka þátt í tveimur skipulögðum dögum og kom talsvert af börnum til að taka þátt með foreldrum sínum sem var mjög ánægjulegt. Þetta verkefni að safna og sá hentar börnum mjög vel. Þau skynja mikilvægi verkefnisins, eru fljót að tileinka sér vinnubrögðin, hafa gaman af þessu og vinna hratt. Vegna aðstæðna í samfélaginu var ákveðið að safna ekki frekar saman fólki heldur bíða vorsins og ljúka við að koma fræi niður. Í vor lauk sáningu á þeim fræjum sem í Selfjall fór og var það unnið af starfsfólki atvinnuátaks. Ef af líkum lætur þá verða þessi fræ með tíð og tíma stofn að góðri viðbót við birkiskóga landsins.
En á ný er blásið til sóknar. Fræ eru þroskuð og nú er góður tími til fyrir frætínslu og í kjölfarið sáningu.
Í haust verða fræbox sem fyrr að finna í verslunum Bónus um land allt. Einnig getur fólk fengið box á starfsstöðvum Landgræðslunnar og Skógræktarinnar og sömu aðilar taka á móti fræjunum í fræsöfnunartunnur sem eru vel merktar verkefninu. Nánari upplýsingar má finna á heimasíðu verkefnisins birkiskogur.is
Detail 4
Á söfnunarboxunum er gert ráð fyrir að fólk skrái söfnunarstað og dagsetningu og nær undantekningarlaust skráði fólk upplýsingarnar í fyrra en þarna safnast saman áhugaverðar upplýsingar um hvar og hvenær fræ er týnt. Sumir skiluðu inn fræjum í bréf- eða taupokum sem er hið besta mál en fáeinir skiluðu inn fræi í pastpokum sem er ekki gott því nýtýnd fræ innihalda mikinn raka skemmast fljótt.
Þeir sem hafa aðgengi að fjárlausu svæði geta sáð fræinu sjálfir beint út en það væri kærkomið að fá upplýsingar um söfnun fræsins og hvar og hvenær fræinu er sáð. Skógræktarfélag Kópavogs mun áfram verða á kafi í þessu verkefni í það minnsta þetta haustið og er hægt að skila inn upplýsingum eða leita upplýsinga í gegnum netfangið birkiskogur@gmail.com
Samstarfsaðilar Landgræðslunnar og Skógræktarinnar og upphafsaðilar í birkisöfnunarverkefninu eru Terra, Prentmet - Oddi, Bónus, Landvernd og Lionshreyfingin
Aðrir sem að verkefninu koma eru Skógræktarfélag Íslands, Heimilistæki, Tölvulistinn og Kvenfélagasamband Íslands, Olís og síðan að sjálfsögðu Kópavogsbær og Skógræktarfélag Kópavogs.
Þá eru fjölmargir skólar sem taka virkan þátt í verkefninu um land allt að ógleymdum öllum þeim einstaklingunum og fjölskyldum sem hafa lagt þessu málefni lið. Það á örugglega eftir að bætast inn í þennan hóp því þetta er málefni sem varða alla. Þættir eins og loftslagsmál og jarðvegsvernd er ekki einkamál.
Átakið er liður í því að útbreiða á ný birkiskóglendi sem þakti a.m.k. fjórðung landsins við landnám. Á rýru landi er gjarnan kolefnislosun því þar er gamall jarðvegur enn að rotna. Ef landið klæðist birkiskógi stöðvast þessi losun og binding hefst í staðinn.